بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و تعهد کارکنان: مطالعه موردی دانشگاه گیلان

اندیشه تعهد سازمانی یکی از مباحث بسیار مهم مدیریت منابع انسانی است و در حقیقت، معیار و ملاک ارزشیابی کارکنان در هر سازمانی است. مطالعات مختلفی برای بررسی تعهد سازمانی و شناسایی عوامل موثر بر آن انجام شده است که از بین آنها فرهنگ سازمانی نقش و جایگاه ویژه¬ای دارد، به طوری که شناخت صحیح فرهنگ سازمانی، نقش اساسی در رفتار، عملکرد و تعهد سازمانی کارکنان خواهد داشت. در این پژوهش، وضعیت مولفه¬های فرهنگ و تعهد سازمانی و رابطه بین آنها در کارکنان دانشگاه گیلان مورد بررسی قرار گرفت. داده¬های فرهنگ سازمانی با روش دنیسون و داده¬های تعهد سازمانی با روش مایر و آلن با استفاده از پرسش¬نامه-های مربوطه به دست آمدند. پایایی پرسش¬نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 962/0 محاسبه شد که حاکی از اعتبار بسیار خوب پرسش¬نامه می¬باشد. نتایج نشان داد که کارکنان دانشگاه گیلان از نظر هر سه بعد تعهد سازمانی وضعیت مناسبی داشته و امتیاز بالاتر از متوسط به دست آوردند. در مقابل، وضعیت آنها از نظر ابعاد و شاخص¬های فرهنگ سازمانی مناسب نبود، به طوری که در بیشتر شاخص¬های فرهنگ سازمانی امتیاز کمتر از متوسط به دست آوردند و از این¬رو لازم است برنامه¬ریزی مناسبی برای تقویت فرهنگ سازمانی انجام شود. ارزیابی ارتباط بین متغیرها حاکی از آن بود که همبستگی بسیار معنی¬داری (p<0.01) بین ابعاد تعهد با تمامی مولفه¬های فرهنگ سازمانی وجود داشته و در مجموع تعهد عاطفی بیشترین و تعهد مستمر کمترین همبستگی را با ابعاد فرهنگ سازمانی دارا بود. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه و تجزیه مسیر ابعاد سه¬گانه تعهد سازمانی نیز نشان داد که دو بعد رسالت و مأموریت و انطباق¬پذیری و نیز شاخص چشم¬انداز، بیشترین تأثیر را بر هر سه بعد تعهد سازمانی دارند. انجام تحلیل عاملی نیز نشان داد که دو عامل مستقل و پنهانی که سهم زیادی از تغییرات متغیرها را توجیه می¬کنند، دلیل وجود همبستگی بین متغیرها هستند. در مجموع با توجه به نتایج این پژوهش پیشنهاد می¬شود، برنامه¬ریزی صحیح و سرمایه¬گذاری مناسبی در ابعاد رسالت و مأموریت و انطباق¬پذیری و به ویژه چشم¬انداز انجام شود تا با افزایش سطح تمرکز خارجی فرهنگ سازمانی، وضعیت تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه نیز ارتقاء یابد.